آموزش مسئولیت پذیری به کودکان

مسئولیت پذیر بودن کلید موفقیت کودکان چه در مدرسه و چه در دنیای بزرگسالی و یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت در حوزه حرفه‌ای و شخصی است، اما به راستی چگونه فرزندانمان را مسئولیت پذیر کنیم؟

به گزارش خبرگزاری فارس از اراک، هنگامی که از والدین سوال می‌شود که دوست دارند فرزندانشان در حال حاضر و در بزرگسالی چه ویژگی‌هایی داشته باشند، یکی از رایج ترین پاسخ‌‌ها (مسئولیت پذیری)است. این اصطلاح معانی متفاوتی دارد از جمله قابل اعتماد بودن برای دیگران طوری که در اصطلاح عامیانه بتوانند روی فرد حساب کنند، پایبندی به قول و توافقات و انجام تعهدات، پاسخگو بودن برای رفتار خود و پذیرش مسئولیت اشتباهات و عضوی کمک کننده در خانواده و جامعه بودن.

مسئولیت پذیر بودن کلید موفقیت کودکان چه در مدرسه و چه در دنیای بزرگسالی و یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت در حوزه حرفه‌ای و شخصی است.

متاسفانه مسئولیت پذیری را نمی‌توان یک شبه یاد گرفت و زمان زیادی طول می‌کشد تا کودکان این ویژگی سخت و در عین حال زیبا را یاد بگیرند.

باید وظیفه شناسی را از کودکی آموزش دهیم

بدون شک وظیفه شناس شدن کودکان مانند یک پازل است که قطعه‌های مختلفی دارد.این پازل نیاز به یک بستر و طرح قبلی دارد که والدین آن را می‌سازند، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی کلانتری 11 شهرستان ساوه در خصوص مسئولیت پذیر کردن فرزندان به خبرنگار فارس در اراک می‌گوید: مثل همیشه این والدین هستند که می‌توانند به فرزندان خود بیاموزند که نسبت به وظایف خود آگاه باشند، کودکان به راهنمایی حمایت و آموزش ما نیاز دارند، تا بتوانند یاد بگیرند که چگونه مسئولیت پذیر باشند.

 راضیه آزادی با اشاره به مهارت‌هایی که منجر به ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان می‌شود، می‌افزاید: باید وظیفه شناسی را از کودکی آموزش دهیم، واگذاری مسئولیت به کودکان باید زودتر شروع شود، بهترین زمان برای شروع این کار سن کودکان نوپا است، نمی توان ناگهان از سنین بالا مسئولیت دادن به فرزند را شروع کرد، یک نوجوان اگر تجربه‌ای درباره انجام کارهای محول شده ،نداشته باشد قطعا زمانی که از او می‌خواهیم وظیفه‌ای ساده را به عهده بگیرد نمی‌داند چگونه باید آن را انجام دهد.

وی مشارکت دادن کودکان را در کارهای خانه را از دیگر راهکارهای مسئولیت پذیر کردن کودکان دانسته و بیان می‌کند: کارهای خانه می‌تواند عرصه مناسبی برای آموزش مسئولیت به بچه‌ها (متناسب با سن آن ها) باشند، این کار نیاز به نظارت والدنی دارد، در نتیجه هیچ خطری چه به لحاظ جسمی (مثل کار با چاقوی اشپزخانه و بریدن دست)و چه به لحاظ روانی(شکست فرزندتان در ملا عام)وجود ندارد، زمان انجام کارهای خانه باید لبخند بزنیم و فرزندمان را به کمک دعوت کنیم(حتی اگر او کار را طولانی تر کند).این کار علاوه بر آموزش مسئولیت پذیری باعث کاهش وابستگی کودک به مادر نیز می‌شود.

راه‌های مسئولیت‌گریزی کودکان را مسدود کنیم

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی انجام کارگروهی، مسدود کردن راه‌های مسئولیت‌گریزی کودکان را از دیگر راهکارهای موثر در این زمینه دانسته و می‌گوید: گاهی اوقات فرزندان بهانه‌های مختلفی برای شانه خالی کردن از مسئولیت می‌سازند، درچنین مواقعی برای از بین بردن بهانه کودکان باید هوشمندانه رفتار کرد، به این صورت که مسئولیت‌های فردی را با نشان دادن راه‌های انجام یک وظیفه به فرزندمان آموزش آموزش دهیم.

آزادی اظهار می‌کند: والدین باید برای کودک الگویی مسئولیت پذیری باشند، بهترین  راه برای آموزش مسئولیت پذیری به کودکان این است که مسئولیت کودک را به صورت عملی نشان دهیم، فرزند ما لحظه به لحظه رفتار ما را تقلید می‌کند، آن‌ها در تمام مدت رشد خود مثل یک خمیر بازی با الگو برداری از ما شکل می‌گیرند.

وی با بیان اینکه عذرخواهی کردن و پذیرفتن اشتباه یک اقدام مهم در آموزش مسئولیت پذیری به کودکان به شمار می‌رود، ادامه می‌دهد: نباید با دستور دادن کودک را مسئولیت گریز کنیم، لحن  ما در ارائه وظایف به کودک تعیین می‌کند که همراه ما باشد یا نه.

 اجازه دهیم کودک پیامدهای بی‌مسئولیتی را تجربه کند

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی تصریح می‌کند: برای افزایش مسئولیت پذیری کودک باید او را تحسین کرد، تحسین کردن به فرزند ما می‌آموزد که تلاش‌های او مهم و قابل قدر دانی است، ضمن اینکه باید اجازه دهیم کودک پیامدهای بی مسئولیتی را تجربه کند، زمانی که یک وظیفه را به کودک می‌سپاریم به او گوشزد کنیم که در صورت انجام دادن آن کار با چه عواقبی روبرو خواهد شد، به فرزندمان بازخورد مکرر، واضح و ملموس در مورد تلاش‌هایش ارائه دهیم. دقیقا به او بگوییم که کدام مورد خوب بوده و یا کدام یک نیاز به کار بیشتری دارد، سپس به او فرصت دهیم تا ان را اصلاح کند. 

والدین می‌ترسند که اجازه دهند فرزندان رنج بکشند غمگین یا عصبانی شوند، اما اگر همیشه مشکلات آنها را حل کنیم، آن‌ها یاد نمی‌گیرند که هنگام بزرگی مسئولیت‌پذیر باشند.

انجام این اقدامات علاوه بر اینکه باعث ایجاد احساس مسئولیت در کودک می‌شود، اعتماد به نفس کودک را نیز افزایش می‌دهد.

پایان پیام/